Stefan Korbonski
Stefan Korbonski urodzony 2 marca 1901 roku w Praszce pow. Wieluwskiego. Ojciec, rowniez Stefan, sekretarz miejscowego sadu. Matka, Wladyslawa, z domu Von Korner. Studia: polskie gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Czestochowie, dyplom prawa na Uniwersytecie Poznanskim, po aplikacji sadowej i zdaniu egzaminu sedziowskiego dwa lata w Prokuraturze Generalnej.
Po przeniesieniu sie z Poznania do Warszawy prowadzi kancelarie adwokacka wraz ze swym ciotecznym brate, dr. Zygmuntem Gralewskim, b. dyplomata i poslem do Sejmu z ramienia PSL-Wyzwolenie. 10 lipca 1938 roku poslubia poznana w Warszawie Zofie Ristau, corke inz. chemii Waclawa i Zenobi z domu Gryf- Kwiecinskiej, prawnuczke chorazego - powstanca z 1863 roku. (10 lipca 1988 roku obchodza 50 - lecie swego malzenstwa w Waszyngtonie).
Jako czlonek Stronnictwa Ludowego od 1929 roku , Stefan Korbonski rozwija dzialalnosc polityczna i zostaje wybrany prezesem SL w Lomzy, a nastepnie prezesem wojewodzkim SL w Bialymstoku oraz czlonkiem Glownego Sadu Partyjnego. Nalezac do antyrzadowej opozycji, bierze udzial w roku 1930 w Kongresie Centrolewu w Krakowie, zas w roku 1937 w ogolnokrajowym strajku chlopskim. Wspolpracuje blisko z owczesnym prezesem SL, b. marszalkiem Sejmu Maciejem Ratajem.
Stefan Korbonski, jako kilkunastoletni chlopiec, uczen gimnazjum i czlonek tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej / POW / wzial udzial w dniu 11 listopada 1918 roku w rozbrajaniu Niemcow w Czestochowie, po czym od grudnia 1918 roku walczyl z Ukraincami w obronie Lwowa pod Grodkiem Jagielonskim, zas w roku 1920 w czasie najazdu bolszewickiego na Polske sluzyl ochotniczo w 29 Pulku Strzelcow Kaniowskich, a w roku 1921 bral udzial w Trzecim Powstaniu Slaskim.
W czasie dzialan wojennych 1939 roku Stefan Korbonski jako oficer rezerwy zostal wziety do niewoli przez wojska sowieckie pod Wlodzimierzem Wolynskim. W drodze do Rosji, do Szepietowki, zbiegl z transportu i powrocil do Warszawy, gdzie dzialal w organizowaniu ruchu podziemnego.
W pazdzierniku 1939 roku wchodzi Stefan Korbonski wraz z czolowymi przywodcami Stronnictwa Ludowego,b. marszalkiem Sejmu Maciejem Ratajem w sklad Glownej Rady Politycznej i organizacji podziemnej Sluzba Zwyciestwu Polski / SZP /, stajac sie w ten sposob jednym ze wspolzalozycieli Polskiego Panstwa Podziemnego.
Po aresztowaniu przez Gestapo Macieja Rataja, Stefan Korbonski jako mianowany przez niego zastepca wchodzi w sklad najwyzszego ciala kierujacego w latach 1939 - 1941 cala polska konspiracja, tzn. Politycznego Komitetu Porozumiewawczego /PKP/ w skladzie: Kazimierz Puzak z Polskiej Partii Socjalistycznej /PPS/, Aleksander Debski ze Stronnictwa Narodowego /SN/ , Stefan Korbonski ze Stronnictwa Ludowego /SL/, i nastepca gen. Karaszewicza - Tokarzewskiego , gen. Stefan Rowecki.
W roku 1941, po ustapieniu ze wspomianego Komitetu, Stefan Korbonski wchodzi w sklad Komendy Glownej Armii Krajowej i wkrotce zostaje mianowany najpierw przez Komendanta Glownego AK Roweckiego, a nastepnie przez Delegata Rzadu RP w Londynie Ratajskiego ich wspolnym pelnomocnikiem dla kierowania Ruchem Oporu calego narodu polskiego i staje na czele Kierownictwa Walki Cywilnej /KWC/.
Jako szef KWC kieruje wszelkiego rodzaju akcja sabotazowa, akcja cywilnego nieposluszenstwa, bojkotu przymusu pracy dla okupanta, itp. Organizuje polskie podziemne sadownictwo, ktore skazalo na smierc i wykonalo wyroki na okolo dwunastu zdrajcach i agentach gestapo. Organizuje siec radiostacji nadawczych informujacych Zachod, a przede wszystkim rzad polski na emigracji w Londynie, o wszystkich wydarzeniach w Polsce /radiostacja SWIT/, w tym o Holocaust.
Biuro szyfrow tej radiostacji, obserwacje pracy radiostacji i przemieszczanie ekwipunku organizuje i prowadzi zona i najblizsza wspolpracowniczka Stefana, Zofia Korbonska. Lacznosc radiowa KWC z rzadem emigracyjnym w Londynie trwala nieprzerwanie od poczatkow roku 1941 do konca wojny.
W lipcu 1943 roku KWC zostaje polaczona z Kierownictwem Walki Konspiracyjnej KWK wylonionym przez Komende Glowna AK dla dyrygowania akcja dywersyjna i powstaje stad dla dowodzenia calosci walki z okupantem. Kierownictwo Walki Podziemnej /KWP/ w skladzie : Komendant Glowny AK gen. Stefan Rowecki, a po jego aresztowaniu przez gestapo gen. Tadeusz Bor-Komorowski, szef sztabu AK gen. Tadeusz Pelczynski, dowodca Kedywu gen. Emil Fieldorf, a po jego ustapieniu pplk. Jan Rzepecki, oraz Stefan Korbonski jako Kierownik Oporu Spolecznego.W czasie Powstania Warszawskiego Korbonski zostaje mianowany dodatkowo dyrektorem Departamentu Spraw Wewnetrznych Delegatury Rzadu.
W marcu 1945 roku po podstepnym aresztowaniu przez NKWD szesnastu przywodcow Polski Podziemnej, w tym wicepremiera i Delegata Rzadu na Kraj Jana Stanislawa Jankowskiego, Stefan Korbonski obejmuje po nim obowiazki Delegata Rzadu i staje na czele Polskiego Panstwa Podziemnego az do aresztowania go wraz z zona przez NKWD, w dniu 28 czerwca 1945 roku w Krakowie.
Zwolniony z wiezienia po powstaniu Tymczasowego Rzadu Jednosci Narodowej zostaje wybrany prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego na miasto Warszawe. W wyborach z 19 stycznia 1947 roku zostaje wybranyw Warszawie poslem na Sejm. W tym czasie zostaje czlonkiem Niezaleznego Komitetu Wykonawczego PSL.
Zagrozony pozbawieniem nietykalnosci poselskiej i ponownym aresztowaniem ucieka w dniu 5 listopada 1947 roku wraz z zona z Polski do Szwecji, skad przez Anglie przybywa do Stanow Zjednoczonych w dniu 26 listopada 1947 roku.
W Stanach Zjednoczonych Stefan Korbonski obejmuje wkrotce stanowisko przewodniczacego Przedstawicielstwa Polskiej Rady Politycznej, a nastepnie przewodniczacego polskiej delegacji do Zgromadzenia Europejskich Narodow Ujarzmionych /Assembly of Captive European Nations ''ACEN' /, w latach 1958, 1966, i od 1971 - 1985 byl wybrany prezesem ACEN. Poza tym piastowal przez wiele lat stanowisko przewodniczacego Polskiej Rady Jednosci w Stanach Zjednoczonych.
Stefan Korbonski byl czlonkiem Polskiego Instytutu Naukowego w Stanach Zjednoczonych, Miedzynarodowego Penklubu na emigracji, oraz Fundacji Kosciuszkowskiej.
Jest autorem nastepujacych ksiazek:
Trylogii pt. W imieniu Rzeczpospolitej, wyd.1 nakl.Instytutu Literackiego, Paryz,1954,wyd.2 nakl. Gryf Publication Ltd, Londyn, 1964, W Polsce, poza cenzura nakl. Wydawnictwa '' Krag'', Warszawa 1982. W jezyku angielskim p.t.'' Fighting Warsaw'', wyd. 1 nakl. Macmillan Co. New York, 1957 oraz George Allen & Unwin, ltd,London, 1958, wyd.2 nakl. Funk & Wagnalle, A Division of Reader's Digest Book, New York, 1968.
W imieniu Kremla, nakl. Instytutu Literackiego, Paryz, 1956 W Polsce, poza cenzura nakl. Wydawnictwa "Vademecum'', 1984. W jezyku angielskim p.t. ''Warsaw in Chains'' nakl. Macmillan Co., New York 1959 , oraz George Allen & Unwin ltd., London 1959, w jezyku hiszpanskim p.t. ''En el Nombre del Kremlin'' naklad Editorial Jue., Mexico,1965.
W Imieniu Polski Walczacej, nakl. B. Swiderski, London, 1963 . W jezyku angielskim p.t. '' Warsaw in Exile '', nakl. Frederic A. Praeger Publishire, New York, 1966 oraz George Allen & Unwin ltd., London ,1966 .
Dalsze ksiazki : Miedzy Mlotem a Kowadlem , nakl. Gryf Publications, Ltd., London 1969 . W jezyku angielskim p.t. '' Between the Hammer and the Anvil '', nakl. Hippocrene Books, New York 1981 .
Polskie Panstwo Podziemne - Przewodnik Po Podziemiu z Lat 1939- 1945 , wyd. 1 nakl.,Instytutu Literackiego Paryz 1975 , wyd. 2 nakl. Wydawnictwa Promyk. Filadelfia, 1983 . W Polsce poza cenzura , nakl. Wydawnictwa '' Krag '', Warszawa 1981 . W jezyku angielskim p.t. '' The Polish Underground State - A Guide to the Underground 1939 - 1945.'', wyd. 1 i 2 nakl. Eest Europan Quarterly i Columbia University Press, 1978 , wyd. 3 nakl, Hippocrene Books, New York , 1981.
Za Murami Kremla - Opowiesc Fantastyczna, nakl. Bicentennial Publishing Corporation, New York 1983.
Polonia Restituta - Wspomienia z Dwudziestolecia Niepodleglosci 1918 - 1939, nakl. Wydawnictwa Promyk, Philadelphia 1986 .
Bohaterowie Polskiego Panstwa Podziemnego jak ich znalem, nakl. Bicentennial Publishing Corporation, New York 1987 .
The Jews And The Poles In World War II , tylko w jezyku angielskim, nakl. Hippocrene Books, New York 1989 .
Autor, Stefan Korbonski , prowadzil rowniez szeroka dzialalnosc publicystyczna w prasie emigracyjnej w roznych krajach swiata, w prasie polsko - amerykanskiej, oraz w prasie amerykanskiej, oglaszajac artykuly i przeszlo 150 listow w periodykach i gazetach amerykanskich.
Kultura paryska oglosila szereg jego artykulow, zas Radio Wolna Europa i Glos Ameryki nadaly do Polski w ciagu wielu lat ponad sto jego przemowien i przeprowadzonych z nim wywiadow.
W roku 1973 otrzymal Stefan Korbonski nagrode literacka Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Yorku.
Stefan Korbonski posiadal nastepujace odznaczenia wojskowe: Krzyz Virtutii Militari, Medal za wojne roku 1920, Krzyz za Trzecie Powstanie Slaskie, Zloty Krzyz Zaslugi z Mieczami, Krzyz Armii Krajowej i Medal za Wojne 1939 - 1945. Od American Legion otrzymal Medal Obroncow Wolnosci "Valor".
W roku 1980 Intytut Yad Vashem w Jerozolimie nadal Stefanowi Korbonskiemu Medal Sprawiedliwych za ratowanie Zydow w czasie wojny.
Dnia 29 listopada 1995 roku Stefan Korbonski zostal odznaczony przez Prezydenta R.P. Lecha Walese Orderem Orla Bialego.
Stefan Korbonski zmarl w Waszyngtonie 23 kwietnia 1989 roku. Jest pochowany w Alei Zasluzonych w Amerykanskiej Czestochowie, w Doylestown PA.
Videofact nagral obszerny wywiad z Korbonskim
w jego mieszkaniu w Waszyngtonie w 1988 r.
Czesc materialow historycznych Korbonskiego jest w Hoover Institute. Pozostale materialy zona zamierza przekazac do Archiwum Akt Nowych.