II Kongres Polonii Ameryki Lacinskiej

korespondencja Juliusza Osuchowskiego

W marcu 1996 r. obradował w Kurytybie II Kongres Polonii Ameryki Łacińskiej. Stał się on okazją do spotkania przedstawicieli polskich organizacji emigracyjnych na tym kontynencie. Poza sprawami lokalnymi uczestnicy kongresu omawiali możliwości utrzymania więzi z krajem ojczystym. Zdziwienie wywołał skład delegacji oficjalnej z Polski; poza przedstawicielami "Wspólnoty" z Andrzejem Stelmachowskim, byli wyłącznie przedstawiciele rządzącej koalicji.

Organizacje polskie w Ameryce Łacińskiej oraz wiele osób na całym świecie wiązały z II Kongresem Polonii Ameryki Łacińskiej wiele nadziei. Było to zrozumiałe, gdyż mieli się na nim spotkać przedstawiciele polskich organizacji działających na całym kontynencie. Organizatorzy przygotowywali się do tego wydarzenia przeszło dwa lata.

Kongres odbywał się w Kurytybie, w siedzibie Towarzystwa Unia o Juventus, które składa się ze sfederowanych i wspólnie zarządzanych organizacji polskich; takich jak bardzo stary i zasłużony w Brazylii, a zwłaszcza w Paranie "Sokół", "Związek Polski", "Junak" i "Sarmacja". Towarzystwo UJ posiada piękne obiekty sportowe na terenie całego stanu Parana.

Jeszcze przed kongresem, 3 lutego 1996 roku, odbyło się w Kurytybie otwarcie Centrum Kultury Polskiej, mieszczącego się w budynkach wyremontowanych przy wydatnej pomocy z Polski (około 70 000 dolarów). W otwarciu Centrum wzięli udział m.in.: gubernator stanu Parana Jaime Lemer, ambasador RP w Brazylii pani Katarzyna Skórzyńska, konsul honorowy w Urugwaju, Jan Kobylański, sekretarz wydziału kultury rządu stanowego dr Eduardo Rocha.

Duże zdziwienie uczestników kongresu wywołał skład oficjalny delegacji rządowej z Polski. Poza ministrem Wyznerem byli to wyłącznie działacze PSL, a także wybrane według niejasnego klucza osoby towarzyszące - biznesmeni z Krakowa. Na tle takiego składu delegacji, nieobecność Leszka Moczulskiego, przewodniczącego sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą była kuriozalna. Gdy odczytano posłanie Moczulskiego do uczestników kongresu - sprawa się wyjaśniła. Prezydium Sejmu nie wyraziło zgody na jego wyjazd.

Najważniejsze problemy poruszane były w komisjach: ekonomicznej, prawnej, społecznej i do spraw kobiet. Ta ostatnia budziła wielkie zainteresowanie ze względu na szczególną rolę, jaką kobiety polskie odgrywały i wciąż odgrywają w utrzymaniu polskości swoich rodzin. Natomiast komisja prawna obradowała m.in. nad posłaniem do władz polskich o zrównanie w prawach wyborczych Polaków na obczyźnie z tymi w kraju.

W trakcie uroczystej sesji kończącej II Kongres Polonii Ameryki Łacińskiej przedstawiciel Fundacji "Odysseum" - ośrodka dokumentacji osiągnięć Polaków za granicą - zwrócił się do władz polskich o ustanowienie w Polsce specjalnego dnia poświęconego polskim emigrantom, by w ten sposób utrwalić pamięć w wolnej Polsce o tych, którzy byli zmuszeni opuścić ojczyznę.

Skład polskiej delegacji oficjalnej na II Kongres Polonii Ameryki Łacińskiej

Aleksander Łuczak, Wanda Samborska, Andrzej Mickiewicz, Eugeniusz Wyzner, Anna Niewiadomska, Adam Struzik, Andrzej Stelmachowski, Alicja Woźniak.