Instytut Jozefa Pilsudskiego w Ameryce zostal utworzony w Nowym Jorku w roku 1943 przez grupe wybitnych Amerykanow polskiego pochodzenia oraz emigrantow wojennych z Polski. 

Byl pomyslany jako kontynuacja zalozonego w Warszawie w 1923 roku Instytutu Badan Najnowszej Historii Polski, przemianowanego w 1936 roku na Istytut J.Pilsudskiego. 

Zalozycielami byli m.in. F.Januszewski, wydawca Dziennika Polskiego w Detroit, M.F. Wegrzynek, wydawca Nowego Swiata z Nowego Jorku oraz trzej ministrowie II Rzeczpospolitej: I. Matuszewski, W. Jedrzejewicz i H. Floyar-Rajchman.

 

W czasie ponad polwiecznej dzialalnosci Instytut zachowal swoja niezaleznosc i bezwarunkowe oddanie idei wolnej i niepodleglej Polski. 

W zwiazku z dzialalnoscia cenzury i niszczeniem dokumentacji dotyczacej historii Polski, archiwa Instytutu nabraly szczegolnego znaczenia podczas niemieckiej okupacji i pod rzadami komunistow po drugiej wojnie swiatowej.

 

Materialy zrodlowe Instytutu sa szczegolnie cenne dla mlodej generacji naukowcow, ktorzy daza do odbudowania polskiej historiografii wolnej od klamstw i bialych plam. 

Archiwa Instytutu przyciagaja nie tylko polskich i amerykanskich naukowcow, ale takze studentow roznych specialnosci, dziennikarzy i filmowcow. Unikalne materialy i dokumenty, ktore mozna znalezc tylko w Instytucie, sa wykorzystywane w wielu pracach doktorskich i publikacjach na calym swiecie.

 

W obliczu przemian politycznych i upadku komunizmu w Europie Srodkowej i Wschodniej, Instytut wraz ze swymi zbiorami odgrywa w dalszym ciagu niezwykle istotna role w badaniach najnowszej historii i ksztaltowania wizerunku Polski.

 

Dzialalnosc Instytutu.

 

• Gromadzenie, przechowywanie, opracowanie i konserwacja zbiorow.

• Katalogowanie i komputeryzacja zbiorow.

• Przyznawanie stypendiow naukowych.

• Organizowanie wykladow i dyskusji z udzialem wybitnych historykow, pisarzy, dziennikarzy, swiadkow i uczestnikow historii.

• Dzialalnosc redakcyjno- wydawcza; Instytut wydaje rocznik  Niepodleglosc, Biuletyn Informacyjny oraz ksiazki z dziedziny najnowszej historii Polski.

• Wspolpraca z wieloma instytucjami naukowo-badawczymi na terenie USA i Europy.

• Przyznawanie Nagrod im. Jerzego Lojka za wybitne osiagniecia w tworczosci na temat walki narodu polskiego o zachowanie swej tozsamosci.

• Organizowanie corocznego bankietu w celu uhonorowania wybitnych tworcow popularyzujacych imie Polski w roznych dziedzinach.

 

Zbiory Instytutu.

 

Bogate i roznorodne zbiory pochodza od zagranicznych przedstawicielstw II Rzeczpospolitej, organizacji, instytucji, oraz osob prywatnych. Dzieki ofiarnosci Rodakow zbiory sa stale poszerzane. Mozna wsrod nich wyroznic nastepujace dzialy:

• Archiwa: drugie co do wielkosci po Instytucie Hoovera zrodlo dokumentow dotyczacych historii Polski. Do najcenniejszych zalicza sie: archiwum Adiutantury Naczelnego Wodza z okresu 1918 - 1922, zespoly archiwalne Marszalka J. Pilsudskiego, ministra J. Beca, ambasadorow J. Lipskiego [ Berlin ], i J. Lukaszewicza [ Paryz ], marszalka E. Smiglego-Rydza, generalow K. Sosnkowskiego, i T. Rozwadowskiego historyka W. Pobog-Malinowskiego, archiwum W. Platonowa, ministra do spraw Krolestwa Polskiego w okresie 1837 1865.

• Prasa okolo 2 tysiace tytulow, w tym najnowszy poza granicami kraju zbior polskiej prasy niezaleznej wydawanej poza cenzura PRL.

• Biblioteka: Ponad 30 tysiecy tytulow na temat najnowszej historii Polski.

• Fotografie: okolo 20 tysiecy zdiec zwiazanych z waznymi wydarzeniami i postaciami z dziejow Polski.

• Mapy: okolo 800 arkuszy map wojskowych, administracyjnych, historycznych i etnograficznych.

• Zbior filatelistyczny: znaczki, karty, i stemple pocztowe, glownie z okresu 1914-1921 i Drugiej Wojny Swiatowej.

• Filmy dokumentalne i historyczne.

• Kolekcja odznaczen wojskowych i pamiatki zwiazane z wybitnymi Polakami.

• Galeria obrazow: ponad 180 prac wybitnych polskich malarzy, m. in, Chelmonski, Wyczolkowski, J. Kossak, J. Matejko, Wierusz-Kowalski, Falat.

 

Instytut im. Jozefa Pilsudskiego - 180 Second Avenue, New York, NY 10003-5778.  

Tel: (212) 505-9077,

Fax: (212) 505 9052, 

E-mail: info@pilsudski.org

website: www.pilsudski.org